Een huwelijk in Gretna Green 💍
- Thijs Marleen
- 20 aug
- 4 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 27 aug
Gretna Green. Ik neem je mee naar een klein grensdorp, verscholen tussen groene velden, precies daar waar Engeland overgaat in Schotland en waar geschiedenis, charme en een tikkeltje mysterie samenkomen. Een plek waar mensen al eeuwen naartoe reizen om hun hart te volgen — of gewoon om even op adem te komen.
En nee, ik ben niet getrouwd. Althans… niet dat ik weet.
We arriveren aan het einde van de middag. De lucht is Schots — grijs, stoer en toch ergens romantisch. Gretna Green voelt meteen als een plek waar verhalen beginnen. Of eindigen. Of allebei. De beroemde smidse ligt er vredig bij. Geen trouwstoet, geen nerveuze bruidegom. Alleen wij, de stenen, en de echo van eeuwenoude geloften.
Gretna Green staat bekend als het Las Vegas van Groot-Brittannië – maar dan zonder de glitter en de Elvis-imitators.
Gretna Green is ontstaan als een klein dorpje net over de grens in Schotland, maar het werd wereldberoemd door… het huwelijk. Niet zomaar een huwelijk, maar “runaway marriages” — elopements.
In 1754 voerde Engeland de Marriage Act in (ook wel de Lord Hardwicke's Marriage Act genoemd). Die wet maakte het verplicht dat minderjarigen (onder de 21) toestemming van hun ouders moesten hebben om te trouwen en dat huwelijken alleen konden plaatsvinden in een kerk, met officiële documenten.
Maar... in Schotland golden die strenge regels niet. Daar kon je vanaf 16 jaar trouwen zonder ouderlijke toestemming – en je hoefde geen priester bij te betrekken. Een eenvoudige verklaring voor getuigen was genoeg.
Gretna Green was het eerste dorpje over de Schotse grens op de hoofdweg van Londen naar Edinburgh. Dus stel je voor: een jong stel, ouders die nee zeggen, en een koets die over de hobbelige wegen richting vrijheid dendert. Gretna Green werd hét symbool van romantische rebellie.
Het beroemdste gebouw in Gretna Green is de Old Blacksmith’s Shop. Volgens traditie voerde de dorpssmid daar de huwelijken uit — symbolisch, omdat een smid ijzer aan elkaar smeedt, en zo ook mensen "aan elkaar kon smeden".
Daarom zie je vandaag de dag nog altijd de smidse als trouwlocatie, compleet met aambeeld.
Wist je dat...
…meer dan 5.000 koppels per jaar trouwen in Gretna Green? Dat zijn er gemiddeld 13 per dag! Daarmee is het een van de populairste trouwlocaties ter wereld.
…de smid vroeger écht als trouwambtenaar optrad? In Schotland mocht iedereen die getuige was en een verklaring aflegde een huwelijk voltrekken – dus ook de lokale smid. Die stond dus letterlijk mensen aan elkaar te “smeden”.
…er een speciaal trouwmuseum is in de Old Blacksmith’s Shop? Je kunt er oude trouwakten bekijken, huwelijksfoto’s en leren over de geschiedenis van elopements.
…de plaatselijke smid vaak een anvil blessing (aambeeldzegening) gaf bij huwelijken? Dat is een symbolisch klopje op het aambeeld, als symbool voor de kracht en duurzaamheid van het huwelijk.
…de officiële naam voor dit soort huwelijken ‘anvil marriages’ is? Vanwege het aambeeld in de smidse. Het is zo beroemd dat mensen tegenwoordig zelfs ceremonieel op het aambeeld laten slaan.
…er ook beroemdheden in Gretna Green zijn getrouwd? Waaronder filmsterren, royals (off the record) en zelfs leden van het Amerikaanse leger tijdens de oorlogsjaren.
…Gretna Green een tweelingdorp heeft? Het ligt pal naast Gretna, en de twee worden vaak door elkaar gehaald. Gretna is nieuwer; Gretna Green is de historische trouwlocatie.
…je er vandaag nog steeds zonder vergunning of wachttijd kunt trouwen? In tegenstelling tot veel landen waar je weken moet wachten, kan het in Schotland – en dus Gretna Green – verrassend snel.
…de lokale hotels complete trouwpakketten aanbieden, inclusief doedelzakspeler? Ja, je kunt je laten begeleiden naar het altaar op het geluid van een authentieke bagpiper. Of dat een voordeel is, laten we in het midden 😄
We besluiten ook te overnachten in het Gretna Green Hotel. Geen toevluchtsoord voor koppels op de vlucht, maar een warme plek met heel véél gastvrijheid. Bij het inchecken kijk ik even naar de balie alsof daar een ambtenaar van de burgerlijke stand zou opduiken. Gelukkig, slechts een glimlachende receptionist.
Na een korte wandeling — je staat hier letterlijk met één voet in Engeland en de ander in Schotland — schuiven we aan in het restaurant. Geen doedelzak te bekennen, geen overdreven toeristenclichés. Alleen goed eten, vriendelijke gezichten en het besef dat sommige plekken niet schreeuwen om aandacht, maar je stilletjes veroveren.
De volgende ochtend verlaten we Gretna Green zonder trouwringen, maar wel met een warm gevoel dat moeilijk te verklaren is. Alsof het dorp een geheimpje met je deelt dat je niet meteen begrijpt, maar wel meeneemt. Gretna Green is geen bestemming waar je per se iets moet doen — het is een plek die je even stil laat staan. Letterlijk op de grens, maar ook figuurlijk: tussen romantiek en geschiedenis, tussen toevallig passeren en bewust blijven hangen.
Of je er nu heen gaat voor de liefde, de rust, of gewoon een goed bed en een beter verhaal — je vertrekt er nooit met lege handen.
Liefde kent geen grenzen —
maar een goed bed en een warme maaltijd
helpen wel.
Opmerkingen