Met de rendieren op stap in Sápmi

Magische ontmoeting met rendieren in Äkäslompolo

Tijdens onze wintervakantie in Äkäslompolo, een charmant dorpje midden in het witte hart van Fins Lapland, beleefden mijn dochter en ik een ervaring die we nooit zullen vergeten. Sneeuwvlokken dansten in de lucht, de stilte van de natuur was bijna hoorbaar, en overal hing die typische Laplandse magie. Hoogtepunt van onze reis? Een tocht met de rendierenslee en een bezoek aan een Sámi-familie die ons meenam in hun wereld van eeuwenoude tradities en een diepe verbondenheid met de natuur.

Rendieren zijn een inheems dier uit de noordelijke regio's en werden in de oudheid gedomesticeerd uit damherten. Rendieren hebben in verschillende seizoenen grote weilanden nodig met verschillende eetbare planten. Rendieren zijn niet geschikt om het hele jaar door te worden gehouden, maar het grootste deel van het jaar leven de rendieren in het hele rendiergebied in het wild, op zoek naar voedsel daar.

Een band tussen mens, dier en natuur

Rendieren maken onlosmakelijk deel uit van het leven in het noorden. Ze zijn inheemse dieren die al eeuwenlang samenleven met de Sámi, het oorspronkelijke volk van deze regio. We leerden dat rendieren in verschillende seizoenen grote weilanden nodig hebben met diverse planten. Het grootste deel van het jaar leven ze vrij in de natuur en keren pas in de winter terug naar de boerderijen, waar ze weten dat voedsel en beschutting op hen wachten. In het voorjaar en de zomer leven ze in het bos waar ze foerageren en hun jongen baren.

De Sámi gebruikten vroeger rendieren als hun belangrijkste vervoermiddel. De dieren gaven (en geven nog steeds) veel aan de lokale bevolking in de vorm van voedsel, warme kleding van hun huiden en zelfs gereedschap van hun gewei, dat ze verliezen en elk jaar opnieuw laten groeien.

🦌 Wist je dat...

…rendieren elk jaar hun gewei helemaal verliezen en opnieuw laten groeien?In slechts een paar maanden tijd kan dat nieuwe gewei wel meer dan een meter lang worden — een van de snelst groeiende organen in het dierenrijk!

Maar het is ook opletten geblazen met deze zo schattig uitziende diertjes. Tijdens de bronsttijd (meestal in de herfst) kunnen rendieren (en veel andere hertensoorten onvoorspelbaar en agressief zijn, vooral de mannetjes — de bokken of stieren —

omdat ze elkaar uitdagen of vechten met hun gewei en plotselinge bewegingen maken

omdat dit de periode is waarin de mannetjes om de vrouwtjes strijden.

Ook in de vruchtbare periode van vrouwelijke dieren — de tijd waarin ze gedekt kunnen worden, is het opletten geblazen. Ook al zijn de elanden op dat moment op hun best, je mag ze niet benaderen, zelfs niet om u een ​​foto te maken. Het gezegde luidt dat als de rode bosbessen rijp zijn, je op moet passen voor de rendieren.

Sleetje rijden in de stilte van Lapland

Mijn dochter en ik mochten samen een tocht maken met de rendierslede. In een dik ingepakte deken gleden we geruisloos door het besneeuwde landschap, terwijl alleen het zachte belgerinkel van het rendier voor ons de stilte doorbrak. De lucht was helder, de sneeuw kraakte onder de hoeven, en de wereld leek even stil te staan. Het was een betoverende rit — een moment van pure rust en verwondering dat we allebei niet snel zullen vergeten.

Tijdens onze sleetocht hoorde ik iets bijzonders: bij elke stap van het rendier klonk een zacht “klik” — het geluid van hun gewei dat tegen hun schedel beweegt. De gids vertelde dat de Sámi dit geluid Naksuna noemen; het helpt de dieren om elkaar te volgen terwijl ze met hun hoofd naar beneden door de sneeuw stappen.

🦌 Wist je dat...

…het zachte “klik”-geluid dat je hoort als rendieren lopen, afkomstig is van pezen die over hun gewrichten glijden?Dat geluid helpt de dieren om elkaar te volgen, vooral in dichte sneeuw of bij slecht zicht.

.

Bezoek aan een Sámi-rendierenboerderij

Op de rendierenboerderij werden we hartelijk ontvangen door een Sámi-familie. De vrouw des huizes vertelde met trots over hun dieren en hun manier van leven. Toen iemand nieuwsgierig vroeg hoeveel rendieren ze hadden, glimlachte ze vriendelijk en zei: “Dat vragen we niet aan een herder — het is alsof je iemand vraagt hoeveel geld je op je bankrekening hebt staan.”

Ze legde uit dat rendieren voor de Sámi niet alleen dieren zijn, maar ook een symbool van rijkdom, erfgoed en familiegeschiedenis. Hun aantal is iets persoonlijks, iets dat met respect behandeld wordt. Dat moment maakte diepe indruk op me: het liet zien hoeveel waarde, trots en traditie in deze cultuur schuilt.

We mochten helpen met voeren en hoorden verhalen over het leven met rendieren. Ik vond het indrukwekkend hoe de Sámi hun eeuwenoude kennis en gebruiken blijven doorgeven. De dieren zijn voor hen niet zomaar vee — ze zijn deel van het leven, de natuur en de identiteit van Sápmi. Uit respect leerde ik ook dat de termen Lapland en Lappen eigenlijk niet worden gebruikt door de Sámi zelf; zij noemen hun land Sápmi en zichzelf Sámi.

Onderweg terug naar het dorp zagen we zelfs een paar rendieren langs de weg. Hier in het noorden is dat heel gewoon, maar automobilisten moeten altijd alert zijn: rendieren zijn nieuwsgierig en niet bang voor auto’s.

Heb jij ooit een tocht gemaakt met een rendierenslee

of een ontmoeting gehad met de Sámi-cultuur?

Laat het me weten in de reacties —

ik ben benieuwd naar jouw ervaring in het magische noorden! ❄️