Noorderlicht Finland - Lapland
- Thijs Marleen

- 12 feb 2024
- 5 minuten om te lezen
Het noorderlicht is één van de belangrijkste redenen voor mij om naar Fins Lapland te gaan. En ja, geluksvogels kun je ons wel noemen: vier van de zeven nachten in Fins Lapland, hebben we het noorderlicht gezien. Misschien ben jij na het lezen van deze blog net zo onder de indruk als wij.

Onze eerste avond in het noorden van Finland, onze koffers nog maar net uitgepakt, en Evelien en ik trotseren de koude om de omgeving van onze blokhut te verkennen. Want geloof me, het wauw gevoel bij het zien van een overweldigend mooie besneeuwde natuur, is onbeschrijflijk. Het is 7u00 in de avond en Akaslompolo is al helemaal gehuld in duisternis. We wandelen richting het meer van Akaslompolo. Nog heel onzeker staan we aan de rand van het bevroren meer, niet wetende of het ijs dik genoeg is om ons gewicht te dragen.

“Zie je dat daar, is dat het noorderlicht mama? Ik denk het! Of... is het gewoon wat witte bewolking?” Evelien en ik zijn eerst nog onzeker, maar dan opeens is het er. Nu zien we het alle twee heel duidelijk. Euforie ten top. Hier hebben zo lang naar uitgekeken.
Het noorderlicht kennen we allemaal ongetwijfeld wel van de vele facebook- en instagramfoto's. Het zijn die magisch groene, dansende lichtgolven aan de hemel. Nu kennen we de wetenschap erachter maar ik blijf denken hoe volkomen krankzinnig dit verschijnsel in de ogen van mensen vroeger moest zijn geweest voordat ze het begrepen. Ik bedoel, het is geen wonder dat mensen altijd in geesten en bovennatuurlijke goden hebben geloofd!

Het noorderlicht (Aurora Borealis in het Latijn) heeft mensen door de eeuwen heen gefascineerd. De volkeren van het Noorden hebben het noorderlicht beschouwd als mystieke lichtverschijnselen, waaraan in de loop van de tijd de meest buitengewone verklaringen zijn toegeschreven.

In de streek rond Äkäslompolo leeft de legende dat er in de bossen een magische vos Tulikettu ronddwaalt die, wanneer hij één van de zeven heuvels oprent en met z’n brandende staart de sneeuw op de bomen raakt, daarbij de sneeuwkristallen in de lucht katapulteert en de hemel doen oplichten in een magisch kleurenpalet. Het Finse woord voor noorderlicht is dan ook Revontulet, letterlijk vertaald: “vuur van de vos”.

De oorsprong van het noorderlicht was lange tijd een groot mysterie voor de mensheid, maar dankzij de ontwikkeling van de wetenschap hebben we vandaag de dag een uitgebreid begrip van de oorsprong van het noorderlicht. Hoewel het noorderlicht al veel langer aan de noordelijke hemel vliegt, duurde het tot de 18e eeuw voordat wetenschappers Halley en Celsius serieus probeerden de oorsprong van het noorderlicht te achterhalen. Het onderzoek naar het noorderlicht kostte echter tijd; Pas in de jaren vijftig van de vorige eeuw werd een volledig begrip bereikt van hoe het noorderlicht ontstaat.

Noorderlicht ontstaat wanneer deeltjes van de zon de atmosfeer van de aarde raken. Geladen deeltjes die door de zonnewind worden meegevoerd, wekken zuurstofatomen, stikstofmoleculen en waterstofatomen in de atmosfeer van de aarde op, wat er op zijn beurt voor zorgt dat er lichtverschijnselen aan de nachtelijke hemel verschijnen. Hoewel het magnetische veld van de aarde grotendeels verhindert dat deeltjes de atmosfeer binnendringen, zijn er nog steeds gaten in het magnetische veld waardoor deeltjes de atmosfeer kunnen binnendringen. De krachtigste aurora's worden meestal veroorzaakt na grote uitbarstingen in de corona van de zon.

Het menselijk oog ziet het noorderlicht normaal gesproken om twee redenen als groen of groenachtig geel. Ten eerste omdat onze ogen groene tinten gemakkelijker registreren dan blauwe of rode tinten. Op een hoogte van iets meer dan honderd kilometer botsen de deeltjes met zuurstofatomen, waardoor het licht een groene tint krijgt.

Evelien en ik worden het spotten van de noorderlichtdans niet beu - ook al is de dominante kleur van het noorderlicht groen, het noorderlicht is altijd anders. Telkens als we via de app My Aurora Forecast en Aurora Alerts een melding krijgen dat er een verhoogde kans is om het noorderlicht te zien, trekken we onze warme kledij aan en staan soms uren de sterrenhemel te aanschouwen voor het schouwspel van het noorderlicht.

Het noorderlicht is soms zo dichtbij dat het lijkt dat we het kunnen aanraken, maar in werkelijkheid vliegt het noorderlicht meestal op een hoogte van ongeveer 100 kilometer.
Soms lijkt de hele hemel in vuur en vlam te staan in een groene vlammenzee, terwijl er op een andere nacht een heldere boog te zien is aan de noordelijke hemel. Op 4 van de 7 nachten hebben we het geluk gehad het noorderlicht te zien dansen door de lucht als een gordijn dat wappert in de wind.

De reden waarom wij het noorderlicht zo vaak gezien hebben in Finland was waarschijnlijk omdat de twee belangrijkste voorwaarden om het noorderlicht te kunnen zien: duisternis en een wolkeloze hemel aanwezig waren tijdens ons verblijf.
Statistisch gezien is het noorderlicht het best te zien rond middernacht. Daarom gaan we jacht op dit lichtfenomeen specifiek in de avond en nacht doen. De duur van Aurora Borealis die we zien varieert van een snelle uitbarsting van een paar minuten tot natuurlijke spektakels die de hele nacht duurden.
Er is dus een reden om geluk mee te nemen op reis.

En de Finnen zijn niet de enigen die met het verhaal van het noorderlicht komen. De Grieken, Chinezen, Kelten en Amerikaanse Indianen hebben hun eigen namen en verklaringen voor de lichtverschijnselen aan de hemel.

Net zoals veel andere mensen die achter het noorderlicht aan reizen, willen we als souvenir een foto maken van de lichtverschijnselen die aan de nachtelijke hemel flikkeren. Het fotograferen van het noorderlicht is niet zo gemakkelijk. Gelukkig hebben we vooraf al wat gelezen van hoe we de best mogelijke Aurora Borealis-foto kunnen maken. Daarom is het statief mee in de reiskoffer gegaan omdat we deze wel echt nodig hebben om de camera goed te ondersteunen. Het fotograferen van het noorderlicht vereist een lange sluitertijd van de camera-instellingen, en fotograferen uit de hand leidt tot een wankel en rommelig resultaat. Gelukkig weet Evelien hier alles van en is de fotograaf van dienst, terwijl mijn handjes lekker warm in de zakken van mijn jas steken.

Maar ook ik heb een taak gekregen. Omdat het noorderlicht het beste te zien is op koude en heldere, ijzige nachten, verbruikt de batterij van de camera door de kou verrassend snel aan kracht. Dus terwijl Evelien aan het fotograferen is, zorg ik ervoor om de batterij warm te houden in mijn jas, zodat de batterij langer meegaat en we regelmatig kunnen wisselen van batterij.
De beste tip voor het fotograferen is ervoor zorgen dat je je camera zéér goed kent.

Het noorderlicht kennen we nu ondertussen, maar wist je dat er ook een zuiderlicht bestaat? De officiële naam van het zuiderlicht is aurora australis. Het is ook een zogenaamd poollicht dat je alleen in het donker kunt zien. Het is de tegenhanger van het beroemde licht op het noordelijke halfrond. Voor het zuiderlicht moet je naar de andere kant van de wereld, naar het zuidelijk halfrond. Aurora australis kun je bewonderen in onder andere Australië, Nieuw-Zeeland, en Antarctica. Veel minder bekend en daarom is het extra misschien wel iets om op mijn bucketlist toe te voegen.


Finland, bedankt dat je me hebt laten zien dat de winter ook prachtig is.

















Opmerkingen